بررسی اشکال آلی و معدنی عناصر مس، روی و منگنز بر عملکرد تولیدی و تولید مثلی مرغ‌های مادر گوشتی
چکیده
هدف: هدف از مطالعه حال حاضر بررسی اثرات اشکال آلی و معدنی مس، روی و منگنز بر عملکرد تولیدی و تولیدمثلی مرغ‌های مادر گوشتی سویه راس 308 در هفته‌های 33 و 36 بود.
روش پژوهش: در مطالعه حاضر از 240 قطعه مرغ و 30 قطعه خروس گوشتی سویه راس 308 در یک آزمایش فاکتوریل 2×3 با سه نوع ماده معدنی (مس، روی و منگنز) و با دو شکل (آلی و معدنی) در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار، پنج تکرار و در هر تکرار هشت قطعه مرغ و یک قطعه خروس استفاد شد. هفته‌های 29 تا 32 به‌عنوان دوره سازگاری در نظر گرفته شد. تیمارهای آزمایشی شامل 1- جیره حاوی روی معدنی، 2- جیره حاوی روی آلی، 3- جیره حاوی مس معدنی، 4- جیره حاوی مس آلی، 5- جیره حاوی منگنز معدنی و 6- جیره حاوی منگنز آلی بود. مقدار موردنیاز عناصر به شکل معدنی برای مس (سولفات مس) 16 میلی‌گرم/کیلوگرم، روی (سولفات روی) 90 میلی‌گرم/کیلوگرم و منگنز (سولفات منگنز) 130 میلی‌گرم/کیلوگرم بود و مقدار توصیه‌شده عناصر به شکل آلی در مطالعه حال حاضر برای مس (مس-متیونین) 33/13 میلی‌گرم/کیلوگرم، روی (روی-متیونین) 65/48 میلی‌گرم/کیلوگرم و منگنز (منگنز-متیونین) 86/73 میلی‌گرم/کیلوگرم بود. داده‌های به‌دست‌آمده با روش LSmeans توسط نرم‌افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از جیره‌های حاوی اشکال آلی عناصر بر صفات تولید تخم، توده تخم، وزن تخم، تخم قابل جوجه‌کشی، نرخ باروری، قابلیت جوجه درآوری و وزن جوجه تازه هچ‌شده معنی‌دار بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، روی آلی موجب افزایش درصد تولید تخم، درصد وزن تخم و توده تخم در هفته‌های 33 و 36 مطالعه شد. با این‌حال، روی معدنی تأثیر بهتری بر توده تخم در مقایسه با منگنز معدنی داشت. علاوه بر این، تأثیر مس آلی و معدنی و روی معدنی در درصد تولید تخم در این هفته‌ها بهطور قابل‌توجهی بیش‌تر از تأثیر منگنز معدنی بود. به همین ترتیب، در زمینه وزن تخم‌مرغ نیز تأثیر مثبت و قابل‌توجهی از ترکیب مس آلی و روی معدنی مشاهده شد که عملکرد بهتری نسبت به مس معدنی و منگنز آلی و معدنی داشت. هم‌چنین نتایج نشان داد اثر روی آلی بر درصد تخم قابل جوجه‌کشی بهطور قابل‌توجهی بیش‌تر از سایر عناصر با اشکال آلی و معدنی در بین تیمارها در هفته‌های موردبررسی بود. نتایج تحقیق حاضر در مورد درصد قابلیت جوجه‌درآوری نشان داد که اثرات روی آلی و معدنی بیش‌تر از سایر عناصر بود. علاوه بر این، اثر این عناصر بر درصد نرخ باروری نیز معنی‌دار بود، به‌طوری‌که اثر روی آلی و معدنی نسبت به سایر عناصر آلی و معدنی بالاتر مشاهده شد. اثر عناصر موردبررسی بر وزن جوجه‌های تازه تولیدی (تازه هچ شده) نشان‌دهنده برتری اثر روی آلی در مقایسه با سایر عناصر آلی و معدنی بود.
نتیجه‌گیری: بهطور کلی تأثیر شکل آلی عناصر بر صفات مورد مطالعه بیش‌تر از شکل معدنی عناصر مورد مطالعه بود و بیش‌ترین تأثیر تیمارها بر صفات مورد مطالعه به‌ترتیب مربوط به روی آلی و کم‌ترین تأثیر تیمارها بر صفات مورد مطالعه مربوط به منگنز معدنی بود. بر اساس نتایج حال حاضر استفاده از اشکال آلی عناصر معدنی (بخصوص روی آلی) برای بهبود صفات تولیدی و تولیدمثلی مرغ‌های مادر گوشتی توصیه می‌شود.
https://jap.ut.ac.ir/article_101293_fa11a63718be01c9f449321033fcc36b.pdf